تهدیدات جمعیتی در اثر کاهش فرزند آوری در خانواده های ایرانی

This is the HTML version of تهدیدات جمعیتی در اثر کاهش فرزند آوری در خانواده های ایرانی Page 1
To view this content in Flash, you must have version 8 or greater and Javascript must be enabled. To download the last Flash player click here

شماره دوازدهم : تهدیدات جمعیتی در اثر کاهش فرزند آوری در خانواده های ایرانی

زمانی که در میانه قرن بیستم سیاست‌های مهار جمعیت در جهان اوج گرفت، صدای مخالفت برخی اقتصاددان‌ها و جامعه‌شناسان شنیده نشد. سال‌ها بعد، زنگ خطر پیری جمعیت و کاهش نیروی انسانی در کشورهای توسعه‌یافته به صدا درآمد؛ چنان‌که کشورهای پیشرفته اروپایی برنامه‌های انگیزشی اثرگذاری را برای فرزندآوری خانواده‌ها اجرا و از پدر و مادرها پشتیبانی می‌کنند.
در ایران نیز از سال 1355 تا 1375 جمعيت ايران دو برابر افزايش يافت. از دهه 60 تا اوايل دهه 70 جمعيت ايران سير صعودي به‌صورت جهشي را طي كرد. ازنظر جمعيت‌شناسان آن دوران، دهه 80 را دوره انفجار جمعيت پیش‌بینی کردند و دولتمردان به سياست‌هاي مهار جمعيت روي آورده‌اند. با ادامه سیاست مهار جمعیت در دهه‌های 80 و 90، نگاه‌های آینده‌نگر، سیر نزولی افزایش جمعیت را هشدار دادند و نتیجه ادامه این روند را پیری جمعیتی، کاهش نیروی کار و متخصص و دیگر مشکلات اجتماعی و فرهنگی دانستند. بر اساس پیش‌بینی سازمان ملل که در سال 2010 منتشر شد، ادامه روند کاهش جمعیت ایران موجب می‌شود که کشورمان در 80 سال آینده جمعیت 31 میلیونی را به خود ببیند که 47 درصد آن افراد سالمند بالای 60 سال هستند.
ناگفته پیداست که کاستن از تهدیدات جمعیتی، سیاست‌های فرهنگی می‌طلبد. جایگزین کردن فرهنگی نادرست به‌جای فرهنگی صحیح در سطح کلان، گاهی نیازمند سال‌ها تلاش و برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و بلندمدت است تا بتوان گفتمان حاکم بر فرهنگ فرزندآوری را تغییر داد. مجله افق مکث در این شماره با عنوان «تهدیدات جمعیتی در اثر کاهش فرزندآوری در خانواده‌های ایرانی» در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که «چگونه می‌توان الگوی گفتمانی حاکم بر فرهنگ فرزندآوری را در جامعه ایران تغییر داد؟»