شماره بیست و نهم : بررسی و تحلیل مدعیان دروغین در ایران

از جمله معضلاتی که جوامع دینی به‌ویژه ادیان توحیدی با آن روبه‌رو هستند، ظهور مدعیان دروغینی است که با منحرف‌ساختن برخی از دین‌داران و حق‌جویان، پیامدهای مختلفی را برای آن جامعه دینی به بار می‌آورند. تاریخچه فعالیت این مدعیان در اسلام به دهه‌های نخست اسلامی بازمی‌گردد و همواره بزرگان مذاهب اسلامی به‌ویژه ائمه معصومان (ع) در مقابل این جریان‌ها موضع گرفته و به مقابله با آنان می‌پرداختند. اما با پیشرفت تکنولوژی و صنعت و نیاز بیشتر بشر به معنویت‌گرایی و کشف حقایق هستی‌شناسی، نگرش‌های دروغین به‌صورت فزاینده توسعه یافته که این مسئله شناخت و بازشناخت این اندیشه‌ها را ضروری می‌سازد. با وجود ضرورت شناخت آفات نظری و عملی و آسیب‌های عینی و ذهنی پدیده مدعیان دروغین در اعصار مختلف، شناخت و تحلیل ریشه‌ها و بسترهای پیدایش و گسترش این مدعیان در دوران کنونی ضرورتی عقلانی به شمار می‌رود؛ زیرا با انحلال علل، موجبات نابودی معلول‌ها نیز فراهم می‌شود که می‌توان از این راهکار به‌مثابه بهترین روش مقابله با این ادعاها بهره برد. نکته اساسی و مهم در بررسی و تحلیل پدیده مدعیان دروغین، توجه به سه مسئله است: 1. نخستین مورد، پذیرش این نوع تفکرات در جامعه مذهبی ایران است؛ سبقه تاریخی ایران نشان می‌دهد تفکرات انحرافی با ترویج مدعیان دروغین در هر دوره‌ای در میان آحاد جامعه ایران وجود داشته‌اند که لازم است برای این روحیه و نگرش ملی ایرانیان فکری شود؛ 2. وجود مدعیان دروغین در جوامع اسلامی، نشان از نهادینه‌شدن و رسوخ آن اندیشۀ ادعاشده در ذهن آن جامعه است؛ ازاین‌رو می‌توان از ظرفیت‌های تبلیغی برای ترویج صحیح این اندیشه‌ها و دورساختن آن‌ها از انحرافات اعتقادی استفاده کرد؛ 3. تنوع‌ گونه‌های مدعیان دروغین به حدی است که بازشناخت و مقابله با هرکدام از آن‌ها به‌صورت مجزا کاری نشدنی است. بنابراین، شناخت ریشه‌ها و بسترها و افزایش آگاهی جامعه دینی از این انحرافات می‌تواند بهترین راهبرد مقابله با آن باشد.