سه شنبه, 30 خرداد 1402 07:43

ازدواج، اولویت اول، دوم، سوم یا ...؟!

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

ازدواج اولویت اول، دوم، سوم یا ...؟!

یادداشتی از دکتر سید مرتضی میرتبار[1]

برخی نظرسنجی‌های معتبر ملی در کشور نشان می‌دهد ازدواج تا دو دهه پیشین، اولویت اول جوانان دانسته می‌شد اما در یک دهه اخیر، روزبه­روز اولویت ازدواج در نگاه جوانان پایین آمده است. طبق تحقیق سال 94، ازدواج اولویت هفتم جوانان بوده است.[2] در سال 1400، بیش از 37 درصد جوانان، اصلاً ازدواج را در شمار اولویت‌های زندگی خود قرار نمی‌دهند.[3] البته این مشکل تنها معطوف به ایران نیست بلکه مسئله‌ای جهانی بوده و همه کشورها چنین چالشی را تجربه می‌کنند. در تحقیقات جهانی نیز تا چند دهه قبل، ازدواج جزو اولویت‌های نخست زندگی جوانان بود[4] که امروزه روند چیز دیگری را نشان می‌دهد.

پرسش این است که چرا این اولویت‌ها تغییر یافت؟

در مباحث نگرشی می‌توان از سه نظام: نظام ارزش‌ها؛ نظام باورها؛ و نظام اولویت‌ها نامه برد که به نوعی تولید کنندگان مکتب و ایدئولوژی هر جامعه‌ای هستند و زمانی می‌توان نگرش یک جامعه را تغییر داد که بتوان این سه نظام را در آنها متحول و وارونه ساخت. از همین رو غرب برای تغییر این نظامات، به مرور با ایجاد جنگ نرم، جریان‌های مادی‌گرایی، فمینیسم، لیبرالیسم، فردگرایی و ... را رواج می‌دهد و بدین ترتیب موجبات تغییر نظام ارزش‌ها را فراهم می‌سازد و ارزش‌ها را تبدیل به ارزش دنیای مادی و لذات مادی می‌کند. به مرور نظام باورهای جدید شکل می‌گیرد. باور به هستی، باور به حقیقت انسان، باور به نقش همسری، باور به ازدواج و ... با دوران پیشین کاملاً متفاوت می‌شود. در نتیجه این تفاوت‌ها، اولویت‌ها نیز تغییر می‌یابد. در واقع دیگر اولویت اول افراد ازدواج و تشکیل خانواده نخواهد بود. اولویت نخست، شغل و تحصیل و ... است. بنابراین باید دانست ریشه همه آسیب‌های ذکر شده ریشه در تغییر نظام ارزش‌ها دارد. مسئله‌ای که حاکمیت باید به آن توجه نموده و سعی در حل آسیب‌های این نگرش مدرنیته نماید. چراکه در درازمدت، آسیب‌های ذیل تغییر ارزش‌ها، گریبان حاکمیت را خواهد گرفت. به عنوان مثال وقتی خانواده‌ای فرو می‌پاشد و طلاق در آن اتفاق می‌افتد، سرخوردگی و آسیب‌های متعددی در آن خانواده ایجاد می‌شود که در بسیاری از موارد باعث هزینه‌های گزاف برای دولت خواهد بود. بنابراین اگر دولت بتواند در تحکیم خانواده و ایجاد خانواده با ازدیاد ازدواج در جوانان تلاش نماید و هزینه بالایی هم در تحقق این امر متحمل شود باز هم برنده بازی خواهد بود چراکه ابعاد بزهکاری افراد به سبب فروپاشی خانواده به مراتب ضرر مالی و اجتماعی – فرهنگی بیشتری برای حاکمیت به همراه دارد.

حال چه باید کرد؟

در ذیل به برخی توصیه‌های راهبردی برای افزایش نرخ ازدواج اشاره می‌شود:

  • پذیرش مسئولان بر این نکته که هرچه برای خانواده هزینه نمایند بی‌تردید باز برنده بازی خواهند بود.
  • اولویت بخشی به مسئله ازدواج و خانواده با استفاده از حکمرانی بر افکار عمومی جامعه
  • ایجاد تحول و ارائه مدل‌های اسلامی و جدید از ازدواج در جوانان همچون ازدواج با دوران عقد بلندمدت و ...
  • ارائه الگوی سبک زندگی اسلامی – ایرانی و تقویت آن در سطح جامعه
  • فرهنگ سازی در رسانه‌ها و تبلیغات شهری در جهت فراهم نمودن ازدواج آسان
  • فرهنگ سازی در خصوص نامزدی بلندمدت و قبیح بودن رابطه نامشروع جوانان
  • راه‌اندازی شیوه‌های رزمایش مؤمنانه و پویش‌هایی مثل آن برای ازدواج بهنگام جوانان
  • اصلاح شیوه های ناکارآمدی سنتی در مدل ازدواج
  • حذف نمادهای تجمل‌گرایانه از زندگی و تبلیغات و رسانه‌ها و در اذهان عمومی
  • برنامه ریزی و آموزش به خانواده ها در خصوص کاهش هزینه های ازدواج و خانواده

اما آنچه در تحقق این امور لازم است ایجاد نهاد متولی مسئول کارآمد و قوی است تا علاوه بر تحقق راهبردها و راهکارها، بتواند سایر جوانب مسئله تشکیل خانواده را نیز کنترل، مدیریت و هدایت نماید. در واقع برای هدایت همه جانبه خانواده در رسیدن به اهداف والای اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در تشکیل خانواده سالم و مستحکم، نیازمند تأسیس نهادی است که به طور مستقیم و با امکانات بالا و برنامه ریزی نظام‌مند است که پیشنهاد می شود دولت جمهوری اسلامی ایران وزارتی به نام وزارت خانواده را تأسیس نماید تا کل فرآیند خانواده اعم از ازدواج، تعالی، تکثیر و استحکام را مدنظر قرار داده و طی برنامه ریزی راهبردی و دقیق، مسیر درستی برای نظام خانواده در ایران ترسیم و رهنمون سازد.

.........................................

[1]. هیئت علمی مرکز پژوهشی مبنا

[2]. «چرایی سقوط ازدواج جوانان به اولویت هفتم»، پایگاه خبری فرهنگ انقلاب اسلامی، کد خبر: 146751، تاریخ 7/7/94؛ لینک: http://www.farhangnews.ir/content/146751

[3]. « خروج ازدواج از فهرست اولویت‌های ۳۷ درصد جوانان»، کد خبر: 1046326؛ www.javanonline.ir

[4]- محسن زاده، ف و نظری، ع و عارفی، م، مطالعه کیفی عوامل نارضایتی زناشویی و اقدام به طلاق، مطالعات راهبردی زنان، شماره 53، 1390

 

مرکز پژوهشی مبنا

بازدید 473 آخرین ویرایش در چهارشنبه, 31 خرداد 1402 16:08
کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز پژوهشی مبنا است