حجتالاسلاموالمسلمین زیبایی نژاد، در بازدید از مرکز پژوهشی مبنا، با تأکید بر اینکه عموماً پژوهشها، ناظر به حل مسائل پیگیری نمیشوند، خاطرنشان کرد: در فرایند نهاد خانواده با ضعفهای اساسی اعم از مباحث بنیادین روبرو و بحثهای نظری ما هزار سال تأخر دارند. مضاف بر آن عینیتبخشی مباحث نظری نیز کمتر موردتوجه قرارگرفته است.
وی بر اهمیت توجه به تلنگرهای ادبیات کلامی و پرسشهای کلامی علوم اجتماعی تأکید کرد و خاطرنشان ساخت: مسئله شناسی کلام اجتماعی و رفتوبرگشتهای حوزه علوم اجتماعی و کلام و نیز پیگیری بحث جنسیت و پرسشهای جدید آن با اصحاب حقوق، مباحث کلام امروزی را ناظر به نیازهای حوزههای مختلف زیستی ترسیم میکند.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده ضمن انتقاد از کمرنگ بودن بعد دینی نظام رسمی آموزشی و تربیتی کشور، بابیان اینکه برنامه تحول آموزشوپرورش در حوزه تحولات تربیتی عقیم است، خاطرنشان کرد: باید قواعد تبدیل مفاهیم نظری به دانش کاربردی مشخص و مسئله محوری و توجه به ابعاد نظری مسائل مورد تأکید قرار گیرد.
وی بابیان اینکه موضوع جمعیت به حوزههای اقتصادی و امنیتی تقلیل پیداکرده است، خاطرنشان کرد: کمتر کسی ابعاد تربیتی کاهش جمعیت در بعد خانوار و نظام تربیت فردگرایانه را موردتوجه قرار داده است؛ در این میان نباید از الگوهای جامعهپذیری خانواده و فردگرایی و اخلاق جنسی در بحران جمعیت غفلت نمود.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده بر گستره عدم آشنایی جمعیت جوان کشور با مفاهیم ارزشی ازجمله مقوله برکت در تشکیل خانواده اشاره کرد و اظهار داشت: ضرورت مباحثات میان اندیشمندان و پیگیری مسئله محورانه موضوعات در میان شبکه متدین و نخبه انقلابی امر بسیار مهمی است که باید بیشازپیش عملیاتی گردد.
وی بابیان اینکه متأسفانه برخی از کنشگران ژست نخبگی به خود گرفته، مانع اتصال نخبگان به نهادها با برچسبزنی میشوند، اظهار داشت: جریان نخبگی باید ادبیات علمی را برای راهبران نظام، تولید و قدرت انتخاب را در میان ایشان افزایش دهد. جریان کنشگری نباید بگذارد مطالبات رهبر معظم انقلاب بر زمین بماند.
انجمن مطالعات اسلامی خانواده و شکلگیری گفتگوهای حوزوی و دانشگاهی از دیگر نکات تأکیدی حجتالاسلاموالمسلمین زیبایی نژاد بود که در عین تأکید بر اجماع نخبگانی در مباحث مفهومی، علمی و نظری و در برخی از موارد در مباحث راهبردی ارائه شد.
رئیس پژوهشکده زن و خانواده بابیان اینکه نیاز است تا نهاد خانواده بهعنوان موضوع نهاد فرا قوهای بحث گردد، خاطرنشان کرد: یکی از ایرادهای اساسی واردشده به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، این است که نهاد را بر روی نهادها تعریف نموده است؛ تکثر نهادی پشت پا زدن به نهادهای دیگر است. زمانی نگاه به خانواده بهمثابه گفتمان مسلط میشود که خانواده گرایی در تاروپود ذهن کنشگران و نخبگان قرار گیرد.
حجتالاسلاموالمسلمین زیبایی نژاد در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر اینکه فقه متناظر به راهبردی نباید اجازه سکولاریزاسیون داده و در زمین مدرنیته بازی بخورد، اظهار داشت: فقه راهبردی، ارتقاء بینشها، گرایشها و رفتار مردم را مهمترین وظیفه حاکمیت تعریف نموده، مسئلهها را با نگاهی نو موردتوجه قرار میدهد؛ نیاز است تا تولید ادبیات مدیریتی از ابتدا ناظر به مبانی اسلامی موردتوجه قرار گیرد.
دکتر محمدتقی دشتی، رئیس مرکز پژوهشی مبنا نیز در ابتدای این دیدار ضمن خیرمقدم به حضور حجتالاسلاموالمسلمین زیبایی نژاد، بر اهمیت توجه به مؤلفههای بنیادین نظام اسلامی تأکید و اظهار داشت: مرکز پژوهشی مبنا فرهنگ دینی، نهادهای دینی و مردمسالاری دینی را سرلوحه کار خود ترسیم کرده و کارآمد سازی نظام اسلامی را هدف نهایی و رسالت اصلی خویش تعریف نموده است.
مدیرمسئول نشریه راهبردی افق مکث، مسئله محوری و نگاه نظام وارهای را از رویکردهای مهم مرکز پژوهشی مبنا توصیف نمود و بابیان اینکه مبنا، راهبرد گرا بوده و پژوهشها را معطوف به حل مسئله پیگیری میکند، اظهار داشت: مرکز پژوهشی مبنا به قضایا، موضوعات و مسائل از منظر حکمرانی نگریسته، مسائل و ضعفها را از این منظر موردتوجه قرار میدهد.
وی روش راهبردگرای مسئله محور و همگامسازی پژوهش با نهادهای اجرایی را ازجمله رویکردهای این مجموعه دانست و یادآور شد: نظامواره مسائل دینی و فرهنگی، نظام واره مسائل حوزه و روحانیت، نظام واره مسائل مردمسالاری دینی، نظام واره مسائل امنیت و پیشرفت و نظام واره جامع مسائل کشور از مهمترین رویکردهای نظام وارهای محور مرکز پژوهشی مبنا است.
رئیس مرکز پژوهشی مبنا برگزاری دو درس خارج فقه و حل 50 تک مسئله راهبردی به روش مسئله محوری راهبرد گرا، فقه حکومتی و مجله پیرامون را از دیگر آثار علمی این مرکز توصیف کرد و اذعان داشت: گروههای پژوهشی «فرهنگ دینی»، «نهادهای دینی»، «مردمسالاری دینی» و «وضعیت شناسی» از گروهها چهارگانه فعال در مرکز پژوهشی مبناست.
وی در ادامه بابیان اینکه در عرصههای مختلف فرهنگی کشور با انباشت و در هم تنیدگی مسائل روبرو هستیم که برخی از مسائل خود تولید مسئله میکنند، اظهار داشت: نهادهای خانواده، آموزش، امنیت، دین، رسانه، تولید و سلامت از مهمترین مسائل ریشهای کشور به شمار میروند؛ اگر نتوانیم در رابطه با مسائل مادر، اقناع مدیران و اجماع نخبگان را در پیش بگیریم، دچار مشکل خواهیم شد.
رئیس مرکز پژوهشی مبنا با تأکید بر اینکه مرکز پژوهشی مبنا با نهادهای متعددی ارتباط داشته و شبکهای نخبگانی متشکل از 700 نخبه حوزوی و دانشگاهی در سراسر کشور را ترسیم نموده است، تصریح کرد: مرکز پژوهشی مبنا با مؤسسات بیشماری در ارتباط است؛ لذا امیدواریم بتوانیم با تقویت همکاریها مراکز صاحبنظر در حوزه خانواده را در حل معضل همراهی نموده و کمککار عزیزان باشیم.
دکتر دشتی ضمن تأکید بر اجماع سازی مؤسسات، مراکز و نخبگان و بهرهمندی از محوریت مجتهدان برای حل مسائل مادر نظام اسلامی، اذعان داشت: نهاد خانواده در اجرای سیاستها مغفول واقعشده است؛ بهگونهای که در مواجهه با نهاد خانواده امور آنقدر متشدد و متکثر بین نهادها تقسیمشده که نمیتوان مجموعهای را پاسخگو دانست و از آن مطالبه گری نمود.
دکتر سعید هاشمی نسب، معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا نیز در بخش دیگری از این جلسه با تأکید بر اینکه مرکز پژوهشی مبنا بر روی خرده نظامهای فرهنگی، حفظ ارزشها و الگوی زیست اسلامی تمرکز بالایی دارد، به دغدغهها و مسائل پیرامونی نهاد آموزش، نهاد خانواده، نهاد دین، رسانه و فضای مجازی اشاره نمود و یادآور شد: مرکز پژوهشی مبنا در هسته مطالعاتی خانواده ورود مفصلی به مسائل این حوزه داشته و چالش اساسی و مسائل پیرامونی را هدفگذاری نموده است.
وی در ادامه بر اهمیت فعالسازی ظرفیت نهادها، گروهها و مراکز علمی و راهبرد پردازی و ارائه راهحلهای نخبگانی تأکید کرد و یادآور شد: متأسفانه در گفتمان سازی میان نخبگان با بحران روبرو هستم؛ لذا باید از نظریه عبور نموده و در ارائه مطالعات راهبردی از همکاری و همیاری اجماع نخبگانی و مطالبه گری حداکثر استفاده را داشته باشیم.
دکتر هاشمی نسب در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر اینکه اکنون بحران طلاق به صنعت طلاق برای کسب درآمد مشاوران، وکلا، بانوان و آقایان تبدیلشده است، اظهار داشت: علیرغم تمام تأکیدات رهبر فرزانه انقلاب در رابطه با بحث جمعیت، متأسفانه پژوهشها در فرایند اجرا عملیاتی نمیشوند.
دکتر صدقی، معاون ارتباطات مرکز مبنا، این مرکز را ترمینال نخبگانی برای حل مسائل نظام اسلامی دانست و یادآور شد: بر آنیم تا از ظرفیت نخبگان حوزوی و دانشگاهی برای مرجعیت و اثربخشی در حل مسائل نظام اسلامی استفاده نموده و ارزشمندی نخبگان علمی و اجرایی را در پیگیری کلان پروژهها مغتنم شماریم.
وی با تأکید بر اینکه شبکهسازی و فعالسازی ظرفیت نخبگانی و پیگیری فعالیتهای گروهی، همواره موردتوجه مرکز مبنا قرار دارد، خاطرنشان کرد: رویکرد اندیشکدهای و تبلور هیئتهای اندیشهورز در پیگیری مسائل در راستای اجماع نخبگانی برای حل مسائل امر بسیار مهمی است.
دکتر میرتبار نیز در بخش دیگری از این جلسه، بابیان اینکه در طرح نظام خانواده پس از اولویتبندیهای نظامواره مسائل به شیوههای نوین استخراج یافتههای پژوهشی و مراجعه به نخبگان، آسیبشناسی و پیامدها و علل و عوامل و راهبردها و راهکارها را ناظر به نهاد خانواده موردتوجه قرار دادهایم، اظهار داشت: رویکردهای تحقیقاتی نهاد خانواده در چهار بعد تشکیل، تداوم، تعالی و تحکیم بررسیشده است.
وی فقدان نهاد منسجم برای پیگیری راهبردها و حل و پاسخگویی نسبت به مسائل را از مشکلات اساسی در نهاد خانواده برشمرد و اذعان داشت: باید نهادهای متولی مباحث متناظر با نهاد خانواده، کلینیک خانواده را تشکیل داده و با بسیاری از چالشهای ساختاری اعم از موازی کاری، هدر رفتن منابع، ناکارآمدی و عدم پاسخگویی مقابله کنیم.
دکتر میرتبار در پایان سخنان خود تصریح کرد: در صورتی میتوان مشکل سیاستگذاری و مدیریت امور خانواده را حل نمود که نهاد متولی مسئول، برای اداره امور خانواده داشته باشیم؛ این نهاد متولی و مسئول باید در هر سه قوه، در عالیترین سطح تعریف گردد. برای اینکه سه نهاد بتواند از موازی کاری خارج شوند، نیازمند ستاد فرا قوه تحت عنوان ستاد خانواده برای تنظیم وظایف و رویکردها و راهبردها هستیم؛ توجه به نهاد خانواده بارها مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است.