این نشست به همت مرکز پژوهشی مبنا با ارائه حامد عبداللهی سفیدان، مدیر طرح سالنمای دین‌ و دین‌داری و دکتر محمدباقر صدقی، معاون ارتباطات مرکز پژوهشی مبنا باهدف ارائه گزارشی از پژوهش «سالنمای وضعیت دین و دین‌داری در ایران» به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر صدقی گزارشی از فعالیت‌های علمی مرکز پژوهشی مبنا ارائه داد و بر مسئله محوری پژوهش‌های این مرکز در حوزه مسائل فرهنگی و اجتماعی تأکید کرد. وی گفت: سالنمای دین و دین‌داری از سال 1398 در مرکز مبنا آغازشده هرسال با روش و موضوعی جدید مسائل و وضعیت دین‌داری ایرانیان را تحلیل می‌کند. به‌گفتة وی، سالنمای دین و دین‌داری در سال 1399 در 3 جلد تألیف شده و پس از دریافت نظرات اساتید حوزوی و دانشگاهی، منتشر خواهد شد.
در بخش دوم این نشست، حامد عبداللهی سفیدان، مدیر طرح سالنمای دین و دین‌داری، مهم‌ترین نتایج این پژوهش را گزارش کرد. وی گفت: در سالنمای دین‌داری 1398 کوشیدیم، میزان دین‌داری ایرانیان را در بازه زمانی ده‌ساله در ابعاد پنج‌گانه تحلیل کنیم. نتایج این تحلیل نشان می‌داد، میزان دین‌داری ایرانیان در ده سال اخیر چندان کاهش نیافته است و تقریباً روند ثابتی را طی کرده است؛ اما نتایج تحلیل داده‌‌های پژوهشی و تحلیل نظرات نخبگی نشان می‌داد دین‌داری ایرانیان در حال تغییر است؛ ازاین‌رو در سالنمای دین‌ و دین‌داری در سال 1399 بر آن شدیم که دین‌داری ایرانیان را گونه شناسی کنیم و میزان فراوانی هرکدام از گونه‌ها را تا حدودی نشان دهیم. مدیر طرح سالنمای دین و دین‌داری در تشریح روش این پژوهش گفت: برای گونه شناسی دین‌داری ایرانیان در سالنمای دین و دین‌داری، پیمایشی اینترنتی با تنوع جامعة آماری ترتیب دادیم و از طرف دیگر دربارة برآورد وضعیت فعلی و ترسیم چشم‌انداز آیندة دین‌داری، از جامعة نخبگی نظرسنجی کردیم. همچنین با اساتید شاخص حوزة جامعه‌شناسی دین و نخبگان فرهنگی مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای داشتیم و نتایج آن‌ها را تحلیل مضمون کردیم که شاخص‌های فعلی دین‌داری، عوامل اثرگذار و راهکارهای پیشنهادی تحلیل و دسته‌بندی شدند. وی افزود: نتایج پیمایش صورت گرفته در سالنمای دین و دین‌داری نشان می‌دهد که در حال حاضر دین‌داری ترکیبی شریعت‌محور-اخلاقی فراوان‌ترین نوع دین‌داری میان ایرانیان است. وی افزود: مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر دین‌داری ایرانیان، نهاد دین و روحانیت، حاکمیت و پیامدهای مدرنیته است که لازم است با نگاه واقع‌بینانه در پی اصلاح سیاست‌ها، تقویت جنبة استدلالی و علمی دین، بازنگری در نقش اجتماعی دین و بازتعریف ساختارها و سیاست‌های تبلیغی و رسانه‌ای بود.
عبداللهی سفیدان در بخش دیگر ارائه خود، مهم‌ترین نتایج تحلیل مصاحبه‌های نخبگی این پژوهش را ارائه کرد و سیاست‌های پیشنهادی و راهبردها و راهکارهای بهبود وضعیت دین‌داری و کاهش چالش‌های نشئت‌گرفته از دین‌داری را تشریح کرد.
در پایان‌ این نشست، حاضران و شرکت‌کنندگان مجازی پرسش‌هایی را دربارة نتایج و روش این پژوهش مطرح کردند که ارائه‌کننده نشست به این پرسش‌های پاسخ گفت. این برنامه از صفحه رسمی مرکز پژوهشی مبنا به آدرس زیر قابل دریافت است.
yun.ir/mjol15