تقویم را که ورق بزنیم به‌روزهای جالبی برخورد می‌کنیم؛ مثلاً روز تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی.

بنا به درخواست سازمان‌های مردم‌نهاد در همایش مشترک دولت و تشکل‌های اجتماعی، با پیشنهاد وزارت کشور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۲۲ مردادماه با عنوان روز تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی نام‌گذاری شد. به نظر می‌رسد هدف از این نام‌گذاری، نزدیک نمودن دولت به سازمان‌های مردم‌نهاد و تأکید بر نقش تشکل‌ها در پیشبرد امور و توسعه کشور است.

به همین بهانه، کمی عمیق‌تر به مسئله تشکیلات اسلامی و تأثیر آن بر تمدن سازی نوین اسلامی و زمینه‌سازی برای حکومت مهدوی می‌پردازیم.

قرآن به ما یاد می‌دهد اگر تشکیلاتی حرکت کنیم، هرکدام از ما، ده نفر را حریف هستیم. در سوره مبارکه انفال آیه 65 خداوند می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَی الْقِتَالِ إِنْ یَکنْ مِنْکمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَإِنْ یَکنْ مِنْکمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفًا مِنَ الَّذِینَ کفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَفْقَهُونَ.» یک تشکیلات دینی چنین ویژگی مهمی دارد؛ بیست نفر بر دویست نفر و به‌صورت تصاعدی صد نفر بر هزار نفر غلبه پیدا می‌کند. این بیست نفر و صد نفر هم چهار ویژگی مهم دارند که توانستند چنین تشکیلات منسجمی را ایجاد کنند: ایمان، ولایت و اطاعت، صبر، بصیرت.

پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم با بعثت خویش در جامعه عربستان باوجود شرایط بسیار سخت و محدودیت‌های شدید، یک تشکل خاص پدید آورد که افراد مؤمن و معتقد به اسلام، گرد ایشان جمع شدند و تحت امامت پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم در راه گسترش عقیده اسلامی در بین مردم و جامعه عربستان به تلاشی مرتبط و برنامه دار پرداختند.

ائمه علیهم‌السلام نیز از لحظه وفات رسول‌الله تا سال 260 ه ق درصدد بودند که حکومت الهی را در جامعه اسلامی به وجود بیاورند و همه فعالیت‌های ائمه علیهم‌السلام، در راستای تشکیل حکومت اسلامی بود.

اگر تاریخ انسان 250 ساله را دقیق‌تر مطالعه کنیم؛ به این باور خواهیم رسید که تشکیلات اسلامی تأثیر بسزایی در جبهه شدن امت اسلام داشته است و جبهه شدن امت اسلامی نیز به پیروزی نهایی حق علیه باطل خواهد انجامید.

زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام، علی‌رغم تفاوت ظاهری، درمجموع یک حرکت مستمر و طولانی است؛ که از سال دهم،یازدهم هجرت شروع می‌شود و دویست و پنجاه سال ادامه پیدا می‌کند و به سال دویست و شصت که سال شروع غیبت صغری است-در زندگی ائمه(ع) خاتمه پیدا می‌کند.

ایجاد تشکیلات اسلامی منسجم و هدفمند با رهبری مستقیم ائمه علیهم‌السلام موجب گردید که علی‌رغم تلاش همه‌جانبه جبهه باطل، جریان حرکت جبهه حق متوقف نگردیده بلکه به سمت اهداف متعالی خود پیش رفته است.

در ادامه حرکت تشکیلاتی ائمه علیهم‌السلام، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی ره توانست با ایجاد تشکیلات منسجم در قالب نظام جمهوری اسلامی برای همه حق‌طلبان جهان الهام‌بخش باشد.

"تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی"، فرصت مغتنمی است تا در راستای رویکرد مردم‌سالارانه نظام جمهوری اسلامی ایران، جایگاه واقعی مردم در عرصه‌های مختلف اجتماعی از منظر مشارکت مسئولانه و سازنده، در فرآیندهای توسعه اجتماعی موردتوجه و تجلیل قرار گیرد. بدون تردید مشارکت‌های اجتماعی و حضور مردم درصحنه‌های مختلف جلوه‌ای مؤثر، پسندیده و از مهم‌ترین ابزارهای توسعه و تعالی است و این امر پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رکن اساسی در کشور تبدیل‌شده و همواره مورد اعتنا و توجه بوده است. قانون اساسی و بیانات و رهنمودهای حضرت امام راحل و مقام معظم رهبری به این ظرفیت عظیم شکل داده و آن را به حرکت درآورده و در سایه این مشارکت بسیاری از بحران‌های بزرگ دشمن ساخته و یا طبیعی، از اول انقلاب تاکنون به‌خوبی با حضور و محوریت مردم مدیریت‌شده است.

حال پس از گذشت ۱۴۰۰ سال از ظهور دین اسلام و طی بیش از ۴۰ سال از شکل‌گیری انقلاب اسلامی که هر دو حرکتی مبتنی بر مشارکت اجتماعی بودند، اکنون‌که جبهه باطل با طراحی‌های پیچیده در قالب‌های جنگ نرم، هجمه رسانه‌ای و جنگ اقتصادی با تمام قوا به میدان آمده است، ضرورت ظهور و بروز جبهه متحد اسلامی از طریق انسجام‌بخشی به تشکل‌های اجتماعی بیش‌ازپیش احساس می‌شود.

مرکز پژوهشی مبنا